สพฺเพสํ จวนฺตานํ อรูปกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ รูปายตนํ อุปฺปชฺชติ ฯ สรูปกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ รูปายตนญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

(ก) ยสฺส รูปายตนํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ธมฺมายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

ปจฺฉิมภวิกานํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ รูปายตนํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ธมฺมายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ สรูปกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ รูปายตนญฺจ อุปฺปชฺชติ ธมฺมายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ธมฺมายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส รูปายตนํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อรูปกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ธมฺมายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ รูปายตนํ อุปฺปชฺชติฯ สรูปกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ธมฺมายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ รูปายตนญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (รูปายตนมูลกํ)

[89] (ก) ยสฺส มนายตนํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ธมฺมายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

ปจฺฉิมภวิกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนายตนํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ธมฺมายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนายตนญฺจ อุปฺปชฺชติ, ธมฺมายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ธมฺมายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มนายตนํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ธมฺมายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มนายตนํ อุปฺปชฺชติฯ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ธมฺมายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มนายตนญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

(ข) อนุโลมโอกาโส

[90] ยตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชติ…เป.…ฯ

(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา

[91] (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?

ปจฺฉิมภวิกานํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขายตนญฺจ อุปฺปชฺชติ โสตายตนญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ โสตายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชตีติ?

ปญฺจโวการา จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ กามาวจรํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ โสตายตนํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ จกฺขายตนํ อุปฺปชฺชติ ฯ